Historia Gminy

     Pierwsza wzmianka o Słońsku (opidium) pochodzi z 1295 roku. Znajdował się tu wówczas gród, a obok niego chyża rybacka otoczone bagnami stanowiącymi doskonałe zabezpieczenie obronne. Ludność zajmowała się głównie rybołówstwem, ale i hodowlą bydła i owiec. Z przekazów historycznych wynika, że była tu siedziba klasztoru rycerskiego templariuszy. Trwało to jednak krótko. Po zlikwidowaniu zakonu w 1312r. następują rządy margrabiów brandenburskich i biskupów lubuskich. W 1341 r. Hening i Arnold von Uchtenhagenowie rozpoczynają budowę pierwszego zamku. Od XV wieku losy Słońska i okolicy ściśle wiążą z historią i dziejami Zakonu Rycerzy Szpitala Jerozolimskiego Św. Jana znanego powszechnie jako Zakon Joannitów. 20.06.1426 r. na mocy umowa podpisanej przez elektora brandenburskiego Fryderyka I Hohenzollerna Słońsk został oddany joannitom w zastaw za 900 kop groszy czeskich. Przybycie joannitów w dużej mierze przyczynia się do rozwoju miasteczka. Tworzą oni tu siedzibę baliwatu brandenburskiego, któremu podlegały komandorie, m.in. w: Sulęcinie, Łagowie, Rurce, Leśnicy, Czaplinku i Chwarszczanach. Stanowi on ośrodek administracyjny, gospodarczy i oświatowy. Od tej pory następuje rozwój osady. Wzrasta liczba mieszkańców, rozwija się rzemiosło i rybołówstwo Odbywają się targi rybne - przekazy podają, że w tym czasie Słońsk zamieszkuje 45 rybaków. Joannici tworzą tu szkołę, budują latach 1474 - 1522 kościół, a w latach 1545-1564 rozbudowują i przebudowują zamek. W 1544.r. powstaje młyn na zboże i proso. W czasie wojny 30-letniej Szwedzi palą miasto i zamek. Zamek zostaje odbudowany i przebudowany za rządów mistrza zakonu Johanna Moritza von Nassau. Książę Johann Moritz von Nassau jako mistrz poniósł szczególne zasługi dla rozwoju Słońska - to za jego rządów w latach 1652 - 1679 następuje przebudowa kościoła i budowa ufundowanego przez niego szpitala. Dalsza rozbudowa Słońska następuje w XVII wieku. Powstaje wówczas przedmieście sukiennicze tzw. Frankfuckie Przedmieście - dzisiejsza ul. Sikorskiego. Wielkie znaczenie dla rozwoju miejscowości ma wiek XVIII, kiedy to w dolinie Warty przeprowadzone zostają przez króla pruskiego Fryderyka Wielkiego prace melioracyjne, w wyniku których osuszonych zostaje około 30 tys. ha łąk. W tym czasie Słońsk liczy prawie 1000 mieszkańców. W 1808 r. Słońsk uzyskuje pełne prawa miejskie, a liczba mieszkańców podnosi się do 2000. W tym czasie (1811) zostaje rozwiązany Zakon Joannitów, wskutek czego Słońsk znacznie podupada. Duże zmiany na lepsze przynosi wiek XIX.

     W tym okresie, w latach 1833-1835 zostaje wybudowana szosa z Gorzowa do Kostrzyna, co ma wielkie znaczenie dla rozwoju miejscowości. W 1843 r. powstaje firma G. Heinreich Gmbh zajmująca się wytwórstwem części metalowych, naprawą pojazdów, aparatów radiowych i in. W 1871 r. uruchomiono tkalnię jedwabiu na 150 krosien mechanicznych. W 1855 r. reaktywowano w formie stowarzyszenia Zakon Joannitów. Następuje przebudowa wnętrz zamku, który staje się siedzibą reprezentacyjną mistrza zakonu. Joannici budują także nowy szpital dla arystokracji pruskiej. W 1885 r. Słońsk liczy 6321 mieszkańców. W tym okresie wydawana jest już gazeta codzienna pod nazwą "Sonnenburger Anzeiger". W latach 1892 - 1924 burmistrzem Słońska zostaje Otto Rubow. Na lata jego rządów przypada okres najwyższej pomyślności w życiu mieszkańców. Z jego inicjatywy wybudowano wąskotorową linię kolejową łączącą Słońsk z Kostrzynem i uruchomiono w młynie agregat prądotwórczy dzięki czemu w domach mieszkańców zabłysło światło elektryczne, powstał także w tym czasie park miejski i wybrukowano ulice. Nagrobek burmistrza Otto Rubowa zachował się w Słońsku do czasów obecnych i znajdzie miejsce w przygotowywanym lapidarium, gdyż cmentarze poniemieckie uległy likwidacji. Czasy I wojny światowej upamiętnia zachowany pomnik, poświęcony pamięci poległych żołnierzy niemieckich - rzeźba dłuta Ernsta Gosemanna, przedstawiająca postać żołnierza spoczywająca pod skrzydłami orła. Pomnik został odsłonięty w 1925 r. W związku z budową kaplicy cmentarnej został usunięty. Odnaleziony, po konserwacji w 1992r. został umieszczony nieopodal pierwotnego miejsca na cmentarzu komunalnym w Słońsku. Z okresem II wojny światowej łączy się historia więzienia. Stanowi ono ciemną kartę w historii Słońska. Jego budowa rozpoczęła się w 1832 r. Osadzani tu byli również Polacy, uczestnicy powstań narodowowyzwoleńczych, min. Karol Libelt, syn generała Henryka Dąbrowskiego twórcy Legionów Polskich we Włoszech oraz grupa Mirosławskiego, obrońcy Cytadeli Poznańskiej z okresu II wojny światowej, Polacy z tzw. Krwawej Niedzieli z 3 września 1939r. A W późniejszym okresie przebywali tutaj również krótko uczestnicy Powstania Warszawskiego z sierpnia 1944r. W 1933 r. hitlerowcy przekształcili je w pierwszy obóz koncentracyjny "Sonnenburg". Początkowo więziono w nim niemieckich antyfaszystów, wśród nich był Carl von Ossietzky, laureat Pokojowej nagrody Nobla.

     W Muzeum Martyrologii znajduje się tablica poświęcona pamięci tego antyfaszysty. W 1939 r. Sonnenburg znowu stał się więzieniem. Przebywali tu na mocy dekretu "Nacht und Nebel ("Noc i Mgła"), członkowie antyhitlerowskiego podziemia m.in.: Francuzi, Luksemburczycy, Holendrzy, Duńczycy, Norwegowie, Belgowie, Polacy, Rosjanie, Czesi. W styczniu 1945 r. Niemcy rozstrzelali tu 819 więźniów. Miejsce zbrodni upamiętnia pomnik oraz wybudowane w 1974 r. Muzeum Martyrologii. W lesie, przy wyjeździe ze Słońska w kierunku Kostrzyna znajduje się cmentarz ofiar byłego więzienia. Bramę pomnik upamiętniający ofiary ufundowali w 1995 r. Luksemburczycy Po II Wojnie Św. miasteczko podupada i w 1947r. traci prawa miejskie. Obecnie jest to wieś gminna licząca 3000 mieszkańców.